Relacja z wyjazdowego spaceru OW SARP z Partnerem – Dworzec Metropolitarny w Lublinie autorstwa Tremend

W sobotę, 13 września 2025 roku, odbył się pierwszy z cyklu spacerów OW SARP pod hasłem „Obiekt, jego twórca i partner wydarzenia”. Inauguracyjne spotkanie poświęcone było Dworcu Metropolitarnemu w Lublinie, zaprojektowanemu przez pracownię Tremend, a partnerem wydarzenia była firma Saint-Gobain.
Organizatorem spaceru był Oddział Warszawski SARP wraz z działającą w jego strukturze Sekcją Architektury Krajobrazu. Wydarzenie objęte zostało patronatem honorowym Prezydenta Miasta Lublin, Krzysztofa Żuka.

Na spacer zapisały się 34 osoby, a w wydarzeniu ostatecznie wzięły udział 32 osoby – w większości architekci, a także architekci krajobrazu, inżynier budownictwa lądowego, inżynier mechanik, student inżynierii sanitarnej oraz przedstawiciele grupy Saint-Gobain. Zaproszenie na spacer zostało rozesłane m.in. do wszystkich oddziałów SARP. Najliczniej odpowiedzieli członkowie Oddziału Warszawskiego, dołączyli także przedstawiciele oddziałów SARP w Olsztynie i Rzeszowie.

Uczestnicy wyruszyli autokarem z okolic siedziby OW SARP przy ul. Foksal w Warszawie. Na miejscu, w Lublinie, dołączyły osoby, które dotarły indywidualnie. Oficjalna część spaceru rozpoczęła się na pierwszym piętrze dworca, w przestronnej poczekalni. Uczestników przywitała arch. kraj. Katarzyna Łowicka, koordynatorka spacerów OW SARP.
W imieniu gospodarza obiektu – Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego w Lublinie – w spacerze uczestniczyła Weronika Skórska, Zastępczyni Naczelnika Wydziału Administracji i Utrzymania Dworca.

Po wprowadzeniu oraz przedstawieniu gości i partnera wydarzenia, koordynatorka przekazała głos zespołowi projektowemu. Obiekt zaprezentowali:

  • Magdalena Federowicz-Boule – prezeska zarządu Tremend,
  • Anna Federowicz – wiceprezeska,
  • Jarosław Gwóźdź – wiceprezes zarządu.

Architekci przedstawili główne założenia projektowe, prezentując je na sześciu planszach. Obecność autorów umożliwiła nie tylko poznanie autorskiej opowieści o obiekcie, ale też bezpośrednią wymianę pytań i komentarzy między uczestnikami a projektantami. Zachęcamy do zapoznania się z autorskim opisem projektu oraz planszami udostępnionym przez projektanta (poniżej).

Podczas spaceru uczestnicy poznali historię miejsca, przebieg procesu projektowego, zastosowane rozwiązania funkcjonalne i technologiczne. Zwiedzili wszystkie kondygnacje budynku oraz jego otoczenie. Program objął m.in.:

  • ogólnodostępny dach ze strefą rekreacyjną,
  • sale obsługi pasażerów na parterze i pierwszym piętrze,
  • podziemny parking z dostępem naturalnego światła dzięki ogrodom na poziomie -1.

Szklane balustrady na dachu oraz przeszklone przestrzenie użytkowe i klatki schodowe pozwalały podziwiać panoramę miasta z różnych perspektyw.
Architektoniczną opowieść uzupełniali przedstawiciele grupy Saint-Gobain, wskazując na zastosowane materiały i innowacyjne technologie, oraz przedstawicielka ZDiTM, która przybliżyła aspekt zarządzania i funkcjonowania obiektu. Dzięki uprzejmości gospodarzy uczestnicy mogli również zajrzeć do części administracyjnej i poznać m.in. działanie specjalistycznego oszklenia o zmiennej przezierności (technologia Glassolutions).

Ostatnia część spaceru po dworcu koncentrowała się na parterze budynku i jego otoczeniu. Duże wrażenie zrobiła zielona ściana, rozciągająca się przez całą wysokość budynku, a także charakterystyczne filary dachu, rozpięte nad halą dworca i strefą przystankową. Uwagę zwróciła również wysokiej jakości przestrzeń publiczna wokół obiektu – wyposażona w elementy małej architektury i starannie zaprojektowaną zieleń.

Dworzec Metropolitarny w Lublinie to nie tylko wyrazista forma architektoniczna – to przede wszystkim funkcjonalna, otwarta i przyjazna przestrzeń publiczna, która odpowiada na potrzeby użytkowników i działa miastotwórczo.

 

Po dwugodzinnym spacerze po Dworcu Metropolitarnym uczestnicy przemieścili się autokarem na Stare Miasto, skąd udali się pieszo na Rynek, do restauracji Trybunalska. Tam, na zaproszenie partnera wydarzenia, odbył się elegancki obiad i prezentacja Saint-Gobain.
Przedstawiciele grupy Saint-Gobain w interesujący i dynamiczny sposób omówili temat: „Wyzwania projektowe i zastosowane rozwiązania przy realizacji Dworca w Lublinie”. Eksperci podzielili się doświadczeniami związanymi z doborem rozwiązań materiałowych wykorzystanych m.in. na fasadach, tarasie widokowym oraz w przestrzeniach biurowych. Było to doskonałe uzupełnienie wcześniej zwiedzanych miejsc i okazja do poszerzenia wiedzy technicznej.

Spotkanie z partnerem i autorami projektu umożliwiło uczestnikom uzyskanie odpowiedzi na pytania związane z materiałami, technologiami i ich parametrami, a także stworzyło przestrzeń do nawiązania cennych kontaktów zawodowych.

Po wystąpieniach nastąpiły serdeczne podziękowania ze strony organizatora, partnera, projektantów i uczestników spaceru.
Następnie grupa spacerem wróciła na Plac Zamkowy i wyruszyła autokarem do Kazimierza Dolnego. Krótka wizyta w Kazimierzu pozwoliła na przechadzkę po mieście i miłe spędzenie czasu w podgrupach.
Podczas drogi powrotnej do Warszawy uczestnicy kontynuowali rozmowy, dzieląc się wrażeniami i refleksjami ze spaceru.

Spływające pozytywne opinie i podziękowania od uczestników potwierdzają, że spacer pozwolił w profesjonalny sposób przybliżyć projekt Dworca Metropolitarnego w Lublinie. Był również świetną okazją do integracji środowiska oraz wymiany doświadczeń wokół współczesnych realizacji architektonicznych.

Podziękowania

Serdecznie dziękujemy arch. Magdalenie Federowicz-Boule, arch. Annie Federowicz i arch. Jarosławowi Gwóździowi z pracowni Tremend za przygotowanie i poprowadzenie spaceru oraz udzielenie szczegółowych odpowiedzi na pytania uczestników.

Dziękujemy Prezydentowi Miasta Lublina Krzysztofowi Żukowi za objęcie wydarzenia patronatem honorowym oraz Kancelarii Prezydenta za wsparcie organizacyjne.
Dziękujemy również pani Weronice Skórskiej z Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego w Lublinie za serdeczne ugoszczenie i towarzyszenie nam podczas zwiedzania dworca.

Dziękujemy grupie Saint-Gobain, partnerowi wydarzenia, za aktywny udział w spacerze i merytoryczne wzbogacenie programu. Szczególne podziękowania kierujemy do Moniki Rezulak, Dyrektor Sprzedaży Projektowej Saint-Gobain Solutions, do Anny Kozery, koordynującej przygotowanie spaceru ze strony partnera, oraz do zespołu ekspertów, którzy w przystępny i inspirujący sposób przybliżyli zastosowane w obiekcie nowoczesne i zrównoważone rozwiązania materiałowe. Spotkanie z partnerem było cennym dopełnieniem spaceru.

Dziękujemy biurom SARP za dystrybucję zaproszenia wśród członków, a pracownikom biura OW SARP – za niezawodne wsparcie organizacyjne.
Dziękujemy również członkom OW SARP za zaangażowanie w promocję spaceru.

Dziękujemy wszystkim uczestnikom za udział w spacerze OW SARP z cyklu „Obiekt, jego twórca i partner wydarzenia”. To dla nas motywacja do dalszych działań na rzecz promocji polskiej architektury i architektury krajobrazu, przybliżania procesu projektowego, wymiany wiedzy o technologiach i materiałach oraz integracji środowiska zawodowego.

Relację opracowała: arch. kraj. Katarzyna Łowicka

 

Poniżej prezentujemy autorski opis projektu i plansze opracowane i udostępnione przez pracownię architektoniczną Tremend oraz dokumentację fotograficzną wydarzenia.

Zdjęcia ze spaceru wykonały i udostępniły: arch. kraj. Ewa Kosiacka-Beck, arch. Karolina Kozłowska, Beata Kozyra, arch. kraj. Katarzyna Łowicka, arch. kraj. Agnieszka Żukowska – Dziękujemy!

 

ZINTEGROWANY INTERMODALNY DWORZEC METROPOLITALNY

Inwestycja komunikacyjna o architekturze zrównoważonej ukierunkowana na rozwój obszaru poprzemysłowego.

Najważniejszymi aspektami działania zespołu Tremend przy tym Projekcie – a w rezultacie końcowym jego wyróżniającymi się wartościami – były:

  1. rewitalizacja obszarów poprzemysłowych uaktywnienie obszarów przydworcowych, usytuowanych poza historycznym  Starym Miastem.
  2. uformowanie Zintegrowanego Centrum Komunikacji, czyli kompleksowego przedsięwzięcia infrastrukturalnego mającego połączyć transport metropolitarny, regionalny i ogólnokrajowy.
  3. stworzenie obiektu będącego przykładem inwestycji publicznej w duchu architektury zrównoważonej

 

GŁÓWNA IDEA PROJEKTU:

Forma bryły budynku dworca jest prosta, w odpowiedzi na założenia ekologiczne, a jej jedynym elementem dekoracyjnym są słupy dachu głównego. To modernistyczna bryła, która w zamyśle stanowi kontrast dla eklektycznej, historyzującej formy dworca PKP z XIX wieku, a jednocześnie – za sprawą wyraźnie odmiennego języka architektonicznego – nie jest dla niej konkurencją.

Wyraz architektoniczny nadają charakterystyczne ażurowe, rozszerzające się ku górze filary, będące elementami stalowej konstrukcji dworca i przejrzyste zadaszenia peronów, których rola dekoracyjna na równi towarzyszy funkcjom konstrukcyjnym.

Pierwsze szkice rzutu słupa inspirowane były lubelskimi wycinankami, ale ich linearne, nieco organiczne formy przypominać mogą pnącza winorośli – jeden z symboli Lublina – i sprawiają wrażenie lekkości całej struktury. Idea urbanistyczna poprzedzona została szeregiem analiz urbanistycznych, analiz widoków najazdowych z każdej ulicy. Bryła jest niewysoka, by nie konkurować z zabytkowym budynkiem Dworca PKP.

 

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROJEKTU: REWITALIZACJA:

Lokalizacja ZCK to obszar o dziedzictwie przemysłowym i magazynowym, w znacznym stopniu zdegradowany technicznie, estetycznie i środowiskowo, z nieuporządkowaną przypadkową zielenią i przyległą zwartą eklektyczną zabudową mieszkalną z drobnymi usługami o podupadłym statusie, oraz wyeksploatowanymi jezdniami tutejszych ulic, który to obszar dzięki inwestycji zmienił swoje oblicze. Działania obejmujące odnowę zdegradowanej przestrzeni, uwzględnienie miejscowych uwarunkowań, a także współpraca z lokalnymi społecznościami i Miastem, uczyniły z tego miejsca nowoczesne centrum o wysokim standardzie.

 

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROJEKTU: KOMUNIKACJA

Zaplanowany węzeł transportowy w ramach Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego integruje różne środki transportu w jednym miejscu Lublina: dalekobieżną i lokalną komunikację autobusową,  trolejbusowy transport miejski, transport kolejowy, ruch rowerowy, taxi,  parking podziemny “parkuj & jedź”, stanowiska dla rowerów oraz realizuje kompleksową przebudowę otaczającego układu drogowego.

Ten układ eliminuje zbędne pomieszczenia zapewniając wygodę , możliwość relaksu, komfort i dostęp do informacji pasażerom, zapewniając przy tym równorzędne użytkowanie przez osoby niepełnosprawne.

 

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROJEKTU: ŚRODOWISKO

Architektura ZCK to nie tylko funkcjonalność, ale także ekologia. Z całą pewnością można dworzec autobusowy wraz z otoczeniem można zidentyfikować jako architekturę zrównoważoną, przyjazną środowisku, w tym – „zieloną” także w znaczeniu dosłownym.

Zwracamy uwagę na bioaktywne cechy wyróżniające sam budynek – obszerny ogród wertykalny na ścianie zewnętrznej, ogólnodostępny zielony dach użytkowy z funkcją rekreacyjną („skwer podniebny”) oraz drzewa, krzewy i trawy ozdobne skomponowane w miejscach przewidzianych do odpoczynku na placach otaczających.

Nie jest wykluczony zamiar uzupełnienia zieleni wokół dworca już w okresie jego funkcjonowania.

ZCK zdobyło nagrody za zrównoważony rozwój i proekologiczne rozwiązania w obiekcie i jego otoczeniu, takie jak jak:

  • Struktura „forma-w-formie” (Box-in-Box) – ogrzewana jest tylko część obiektu mieszcząca kasy i poczekalnie- to forma środkowa. Pozostała część, zewnętrzna,  ogrzewana jest powietrzem pochodzącym z systemu rekuperacji
  • Wyodrębniony rozległy dach użytkowy z zielenią ekstensywną i intensywną – „podniebnym skwerem miejskim i placem zabaw”
  • Proekologiczne parametry elewacji szklanych/ Beton jako materiał o niskiej emisyjności
  • Zewnętrzna „zielona ściana” (ogród wertykalny) o powierzchni prawie 300m2 na ścianach poza oszkleniami
  • System wody szarej – wykorzystanie retencji wód opadowych do spłukiwania toalet oraz utrzymania zieleni
  • Naturalnie przewietrzanie garażu podziemnego
  • Wentylacja z odzyskiem ciepła do 80%
  • Dla stref przebywania ludzi ogrzewanie i chłodzenie płaszczyznowe
  • Zasilanie ogrzewania z kaskady pomp ciepła korzystających z 42 odwiertów jako główne źródło ogrzewania
  • Przejrzyste fotowoltaiczne panele szklane jako przekrycie dachu wiat przystankowych nad peronami, w które wtopione zostały ogniwa fotowoltaiczne o podwójnej funkcji:  ochrony przed słońcem oraz dostarczania energii potrzebnej do obsługi dworca /
  • Sterowanie całymi układami grzewczymi i wentylacyjnymi z funkcjami indywidualnego dostosowywania temperatur oraz automatyką czasową
  • Energooszczędne źródła światła (LED i wzory paneli fotowoltaicznych), a także ograniczenie iluminacji budynku i jego otoczenia do cech charakterystycznych/ Zastosowanie antysmogowych płyt chodnikowych/ oraz bardzo ważne dla posługiwania się powyższymi rozwiązaniami – systemy sterowania, monitorowania i sekcjonowania z funkcjami indywidualnego dostosowywania temperatur i automatyką czasową
  • Materiały budowlane proponowane z zastosowaniem środowiskowej oceny cyklu życia (Life Cycle Assessment – LCA)

 

BARIERY WYKONALNOŚCI: WYZWANIA PO DRODZE

Realizacja ZCK nie była pozbawiona wyzwań. Zmiany w terenie rodzimym i nasypowym, rozbiórki, utrudnienia dla kierowców – wszystko to było nieuniknione. Niemniej jednak, zespół Tremend pokonał te bariery, skupiając się na zapewnieniu bezpieczeństwa i przestrzeganiu standardów ekologicznych.

 

AUTORZY W CENTRUM SPRAW

Dla zespołu autorskiego, obejrzenie stopniowego materializowania się koncepcji na terenie to nie tylko monitorowanie zgodności z projektem. To również doświadczenie satysfakcji z unikalnych elementów architektonicznych a jest ich niemało:

  • ażurowe słupy z rozłożystymi kielichami głowic
  • elewacje szklane o szklanych elementach konstrukcyjnych- żebrach
  • zielona ściana o charakterze „ogrodu pionowego”, także na elewacji północnej/ zielony dach użytkowy o roli „podniebnego skweru miejskiego” z placem zabaw dla dzieci
  • koronkowa struktura białej konstrukcji wiat
  • fotowoltaiczne przeszklone przekrycia wiat, iluminowane wzorami po zmroku
  • iluminacja wewnętrzna słupów głównych/ zestawy mebli miejskich z białego betonu, zestawianych w swobodne łańcuchy
  • dominanta z zegarem w formie skręconego obelisku.

 

AUTORSKIE PODSUMOWANIE: NOWA ERA KOMUNIKACJI

Otwarcie dworca autobusowego jest zarazem kamieniem milowym otwarcia się dzielnicy na nową jakość przestrzeni.

Ze strony autorskiej wierzymy, że jako rezultat naszej wieloletniej pracy inwestycja wpisze się w lokalne życie w sposób inspirujący – jako przyjazne miejsce przesiadek, spotkań, a nawet relaksu w otoczeniu miejskim, w tym na dachowym „skwerze podniebnym”; atrakcję turystyczną wśród małej architektury, placów i stopniowo narastającej zieleni, dobranej iluminacji po zmroku – czyli w otoczeniu liczącym się ze skalą ludzką i ekologicznymi skojarzeniami, zachęcając wszystkich do korzystania z przyjaznej, ekologicznej infrastruktury.

 

Nagrody i wyróżnienia

  • 2019 – nominacja do World Building of the Year (World Architecture Festival, Amsterdam) – Kategoria: future projects infrastructure
  • 2020 – Real Estate Impactor (Rzeczpospolita) – Kategoria: „INNOWACYJNE PODEJŚCIE DO PROJEKTOWANIA PRZESTRZENI”
  • 2022 – PLGBC Green Building Awards – Najlepszy Projekt Ekologiczny
  • 2024 – Property Design Awards 2024 – zwycięzca w kategorii BRYŁA – OBIEKTY PUBLICZNE
  • 2024 – International Property Awards 2024 – zwycięzca w kategorii „Best Public Service Architecture Poland” + Nominate to “Best Public Service Architecture Europe”
  • 2024 – World Architecture Festival, Singapur – zwycięstwo w kategorii Transport
  • 2024 – Kryształowa Cegła w kategorii Obiekty Komunikacyjne
  • 2024 – Lider Dostępności – Konkurs pod Honorowym Patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy – w kategorii „DUŻY OBIEKT UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ”
  • 2024 – Real Estate Impactor (Rzeczpospolita) – Innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni
  • 2024 – Nominacja do Nagrody Polityki – finalista – FINAŁOWA PIĄTKA
  • 2024 – Archello Awards – zwycięstwo w kategorii Transportion Hub of the Year
  • 2025 – The International Architecture Awards (Chicago Athenaeum / The European Centre for Architecture Art Design and Urban Studies) – Honorable Mention, Airports and Transportation Centers

 

Dworzec Metropolitalny dla ZCK Lublin

  1. Młyńska, ul. Gazowa i ul. Dworcowa

Autorzy: Tremend (d. D+M Architects), architekci Magdalena Federowicz-Boule (główny projektant), Andrzej Pruski, Piotr Łęgiewicz

Współpraca autorska: architekci Przemysław Lewicki, Daniel Szulowski, Katarzyna Jakuć, Karolina Miernik, Roman Kowalski, Przemysław Maksym, Tomasz Chmielewski, Daniel Chojnacki, Michał Kanas oraz Jarosław Gwóźdź (kierownik projektu), Robert Więckowski (kierownik projektu)

Architektura wnętrz: Tremend

Architektura krajobrazu: Tremend / Budovia ; Współpraca PZT: Projekt Praga

Konstrukcja: Firma Inżynierska Statyk (konstrukcje stalowe), Michał Grzędziński, Wojciech Wilczek, T.K.M. Grzegorz Ziętala (konstrukcje żelbetowe i stalowe, rozbiórki)

 

Właściciele pracowni Tremend: Magdalena Federowicz- Boule, Anna Federowicz, Jarosław Gwóźdź.

Generalny wykonawca: Budimex

Inwestor: Gmina Lublin

Powierzchnia terenu:  28 131,3 m2

Powierzchnia zabudowy: 1865,7 m2; budynek dworca – 1420,12 m2

Powierzchnia użytkowa : 1723,0 m2 (dworzec); 9258,80 m2(parking podziemny)

Dach użytkowy : 6685,0 m2

Kubatura dworca: 10 520 m3

Kubatura parkingu podziemnego: 39 159 m3

Projekt: 2017-2020

Realizacja: 2021-2023

Plansze zaprezentowane podczas spaceru (tutaj)

 

facebook share