SARP
Warszawa

4 lipca 2020 roku (sobota), w godz. 10.00 – 12.00 odbył się spacer OW SARP po zespole  biurowo-usługowym-mieszkalnym Elektrownia Powiśle, autorstwa APA Wojciechowski, zlokalizowanym w kwartale: ul. Dobra, ul. Zajęcza, ul. Wybrzeże Kościuszkowskie, ul. Leszczyńska w Warszawie. Inwestorem przebudowy Elektrowni Powiśle jest Tristan Capital Partners i White Star Real Estate.

Naszymi gośćmi byli architekci z APA Wojciechowski Sp. z o.o.: arch. Katarzyna Kozioł, architekt prowadząca projekt, oraz  Michael Gifford, architekt odpowiedzialny m.in. za projekty wnętrz i wykorzystanie dawnego wyposażenia elektrowni w designie przestrzeni wspólnych współczesnych wnętrz.

Spacer rozpoczęliśmy na placu przed głównym budynkiem Elektrowni od ul. Dobrej 44. Każdy uczestnik spaceru otrzymał folder opracowany specjalnie na spacer przez APA Wojciechowski, ilustrujący tematy poruszane podczas spaceru: uwarunkowania konserwatorskie, schemat działania elektrowni, archiwalne zdjęcia elektrowni,  przyjęte rozwiązania projektowe, a także zdjęcia z etapu rozbiórki i przebudowy, ilustrujące stan techniczny obiektów i elementy wykorzystane ponownie przy przebudowie. Po omówieniu historii procesu projektowego i najważniejszych założeń projektu, udaliśmy się do wnętrza zespołu budynków, gdzie arch. Katarzyna Kozioł opowiedziała nam o szczegółach przyjętych rozwiązań projektowych i ciekawostkach związanych z procesem projektowania i realizacji inwestycji.

Dziękujemy serdecznie pani architekt Katarzynie Kozioł za poświęcony czas na przygotowanie materiałów i oprowadzenie nas po założeniu i udzielenie odpowiedzi na szereg pytań dotyczących szczegółów projektu. Dziękujemy też arch. Michaelowi Gifford za przybliżenie nam procesu projektowania autorskich lamp, mebli oraz rzeźb  z materiałów odzyskanych z pierwotnego wyposażenia elektrowni.

Zapraszamy na stronę OW SARP, gdzie udostępniamy autorski opis projektu, opracowany przez APA Wojciechowski, a także relacją zdjęciową ze spaceru.

Zdjęcia ze spaceru udostępniły arch. Katarzyna Woźnicka i arch. kraj. Katarzyna Łowicka.

Było to dziesiąte wydarzenie z cyklu „Spacery OW SARP – budynek i jego twórca. Architekci oprowadzają po budynkach swojego autorstwa”.

Spacery OW SARP organizujemy średnio raz na kwartał, skupiając się na nowych realizacjach w Warszawie, których autorami są polscy architekci. W miarę możliwości koncentrujemy się na obiektach zrealizowanych w wyniku konkursu architektonicznego.

Organizator: Oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów Polskich, ul. Foksal 2, 00-366 Warszawa, tel. 22 82 67 439 – sekretariat. Koordynator cyklu spacerów OW SARP: arch. kraj. Katarzyna Łowicka. Opracowanie graficzne wydarzenia: Paweł Kłudkiewicz.
fot. Katarzyna Łowicka, Katarzyna Woźnicka

Elektrownia Powiśle
APA Wojciechowski Architekci

Po dwunastu latach od rozpoczęcia prac projektowych, kończy się rewitalizacja Elektrociepłowni Powiśle. To wyjątkowe miejsce po ponad wieku zostanie przywrócone przestrzeni publicznej. Będzie pełnić funkcje, usługowe, biurowe i mieszkaniowe.

Elektrownia Powiśle powstała w 1904 roku i była pierwszą elektrownią w Warszawie. Była elektrownią parową, wykorzystującą energię chemiczną zawartą w węglu. Niezwykła jak na tamte czasy stalowa konstrukcja budynku kotłowni, przywodząca na myśl skojarzenia ze szkicami H.R.Gigera, sprawia, że dziś jest ona unikatowym na skalę europejską zabytkiem o przemysłowym charakterze. Zaledwie piętnaście lat temu stuletnie budynki i urządzenia wciąż napędzały Warszawę energią. Po jej zamknięciu, Elektrownia w zawrotnym tempie zaczęła ulegać samodegradacji. Wszystko to działo się za wielkimi murami, na wygrodzonym terenie niedostępnym dla mieszkańców Warszawy. Dziś miejsce na nowo zostanie włączone w tkankę miejską.

Za projekt rewitalizacji Elektrowni Powiśle odpowiedzialne jest biuro APA Wojciechowski Architekci. Prace rozpoczęły się już w 2008 roku, a droga projektu była zawiła niemalże tak bardzo, jak losy tego miejsca. Wraz z trzykrotną zmianą konserwatora zabytków, dwukrotną zmianą właściciela, sam projekt także ewoluował. Bez zmian pozostawał cel stworzenia przestrzeni dla ludzi w zespole budynków o niepowtarzalnym charakterze i klimacie, z poszanowaniem zabytkowych budynków oraz pierwotnych założeń urbanistycznych. Udało się to zrealizować z Tristan Capital Partners i White Star Real Estate.

Obok ponad 100-letnich hal kotłowni i maszynowni, kesonu i rozdzielni stanęły biurowce i apartamentowiec. Rozpoczęto budowę nowego obiektu hotelowego. W przywróconej do życia przestrzeni powstały place miejskie, do których odwiedzenia zachęcają łapiące wzrok przechodniów osie widokowe. W zachwycających wnętrzach kotłowni będzie można zrobić zakupy inne niż w centrach handlowych, a w hali maszyn odwiedzić targ żywnościowy.

Nowe światowe marki, znani projektanci, designerskie sklepy i restauracje to tylko uzupełnienie i obudowa. Istotą projektu jest wykreowania przestrzeni dla ludzi, w której cykliczne, interdyscyplinarne wydarzenia kulturalno-artystyczne, zarówno na placach miejskich jak i we wnętrzach, spowodują, że miejsce to nie będzie nigdy spało. Różnorodność funkcji zapewnia każdej z nich walory na najwyższym poziomie, a jednocześnie umożliwia funkcjonalne powiązanie i intuicyjną komunikację. Elektrownię Powiśle tworzą przestrzenie prywatne (mieszkania) i półprywatne połączone miejskimi placami wypełnionymi kawiarnianymi stolikami, fontannami, zielenią i tętniące życiem.

Dużym wyzwaniem dla projektantów była architektura i dobór materiałów. Każde przysłowiowe “wbicie łopaty” odkrywało nowe fakty i historie obiektów. Każda ekspertyza konstrukcyjna, archeologiczna czy konserwatorska była ogromnym przeżyciem i wpływała na ostateczny kształt projektu. Architekci chcieli zachować jak najwięcej z pierwotnego charakteru budynków, odtwarzając i nadając nowe funkcje już nieistniejącym, a bardzo niegdyś eksponowanym elementom budynków: 30 metrowym kominom (3 z 4 odtworzonych kominów służą jako czerpnie lub wyrzutnie powietrza), lukarnom (doświetlają one poddasze maszynowni) czy dźwigowi węglowemu, zamienionemu na panoramiczną windę.

Większość lejów węglowych z oryginalnej konstrukcji  kotłowni została zachowana, naprawiona i wyeksponowana. Nad nimi znajduje się kondygnacja techniczna, a na poddaszu – dwie kondygnacje usługowo-biurowe z widokiem na Warszawę. Oryginalna konstrukcja stalowa podtrzymująca leje została zachowana do wysokości 12 m i po naprawie i pomalowaniu farbą ogniochronną oraz usztywnieniu nowymi stropami, stanowi podparcie dla kondygnacji poddasza. W konstrukcji są zachowane ślady po przestrzelinach i przeróbkach z czasów wojny i powojennych. Wszystkie oryginalne dźwigary dachowe w budynku kotłowni zostały zachowane i ze względu na zniszczenia i niewystarczającą nośność – podwieszone do nowej, ukrytej w warstwach dachu konstrukcji stalowej. Za wiszącą północną szklaną ścianą maszynowni wyeksponowano wspaniałą, oryginalną suwnicę. Charakterystyczna niebieska budka na dachu budynku kotłowni, była maszynownią szybu, służącego do pionowego transportu węgla z dołów węglowych do przestrzeni dachu kotłowni, skąd węgiel zrzucano do lejów pod którymi stały piece.

Uratowane zostały również słupy stalowe z rozebranej kotłowni nr 3 przy ul. Leszczyńskiej, które zostały przeniesione do szklanej przybudówki, znajdującej się  w miejscu dawnej Nastawni. Słupy zabezpieczone farbą ognioochronna pełnią funkcję nośną.

To tylko kilka z przykładów dbałości o detale historycznej konstrukcji. Z kolei nowe budynki powtarzają w swoich elewacjach zasadę stalowej konstrukcji wypełnionej cegłą lub szkłem, co nadaje spójny charakter całemu kompleksowi. Na terenie Elektrowni Powiśle odnajdziemy kilka tysięcy detali oryginalnych elementów wyposażenia odzyskanych z elektrowni takich jak np. tablica z napisem „PAŁAC”, do obsługi zasilania PKiN.

Przedsięwzięcie rewitalizacji tak ważnego z perspektywy tkanki miejskiej Warszawy, jak i historii architektury przemysłowej wymagało szczególnej wrażliwości na szereg kontekstów. Dwunastoletni proces przekształcania terenu Elektrowni dobiega końca otwierając nowy rozdział w historii Powiśla.

Projekt architektoniczny – całość:
APA Wojciechowski Architekci

Architekci:
Iga Bednarz, Agata Buczak, Tomasz Chmielewski, Sergiusz Frąckiewicz, Piotr Gałecki, Michael Gifford, Ewa Grabowiecka, Marcin Grzelewski, Grzegorz Gurgacz, Anna Idzikowska, Katarzyna Jabłońska-Bida, Klara Janicka, Kalinowska-Sołtys Agnieszka, Katarzyna Kozioł, Izabela Pietraszek-Kubicka, Paweł Majewski, Marek Mieszkowski, Iga Mikołajczyk, Anita Mucha, Szymon Nieszporek, Joanna Nowosadzka, Nina Ożóg, Rafał Pamuła, Aleksandra Pawłowska, Karol Pawłowski, Małgorzata Pogródko, Aleksandra Przywózka, Eugenia Re, Carlos Ruiz, Michał Sadowski, Ewelina Skalniak, Katarzyna Sokołowska, Anna Wesołowska, Marta Wierusz, Szymon Wojciechowski, Piotr Zielawski.

Współpraca:
Belotto Design – projekt wnętrz Beauty Hall  na poziomie +2 kotłowni
vsf-creative – projekt wnętrz Food Hall na parterze maszynowni.

Powierzchnia całkowita Elektrowni Powiśle: 90 795 m2
Powierzchnia użytkowa (z parkingami podziemnymi): 73 008 m2
Inwestor: Tristan Capital Partners i White Star Real Estate
Projekt: 2008 – 2020
Realizacja: 2016 – 2021

facebook share