Piekarnia. W poszukiwaniu nowych modeli adaptacji dziedzictwa architektury
Publikacja będąca podsumowaniem warsztatów projektowych PIEKARNIA realizowanych przez PragaLAB jest już dostępna.
https://issuu.com/ohpraga/docs/pragalab_piekarnia_publikacja
Warsztaty Piekarnia – główne założenia
Przedmiotem warsztatów został zabytkowy zespół zabudowań położony przy ulicach: Stolarska, Letnia i Szwedzka, pod adresem ul. Stolarska 2/4. Założenie składa się z budynku poprodukcyjnego dawnej piekarni i powiązanego z nim budynku o funkcji mieszkaniowej. Do zespołu przylega także niezabudowana część działki, która celowo nie została objęta zakresem opracowań warsztatowych. Cały zespół składający się z budynku produkcyjnego, budynku mieszkalnego i podwórza został określony jako Piekarnia i tak będzie najczęściej przedstawiany w publikacji.
W ramach warsztatów szukano odpowiedzi na następujące pytania:
• Co w Piekarni jest wartościowe, warte zachowania i wyeksponowania? Poszukiwano elementów zarówno dziedzictwa materialnego, jak i niematerialnego.
• Kim są ludzie, dla których Piekarnia ma znaczenie i/lub może mieć znaczenie w przyszłości? Dla kogo Piekarnia jest (może być) ważna i dlaczego?
• W jaki sposób nowe funkcje Piekarni mogą zapewnić ciągłość praskiego dziedzictwa, a jednocześnie być ważne i potrzebne dzisiaj i w najbliższej przyszłości?
• Jakie są możliwości i potrzeby współpracy pomiędzy m.st. Warszawą, przedsiębiorcami i społecznością lokalną, żeby Piekarnia mogła dobrze funkcjonować?
Przyjęto także następujące założenia:
• Nowe funkcje powinny być związane z produkcją, twórczością i/lub wytwórczością oraz praktykami pokrewnymi (np. naprawianiem rzeczy).
• Nakłady na realizację inwestycji i utrzymanie Piekarni nie mogą pochodzić jedynie ze środków publicznych.
• Konieczna jest samowystarczalność finansowa w utrzymaniu obiektów i ponoszenie kosztów bieżących nowej, zaplanowanej działalności.
• Oprócz działalności komercyjnej Piekarnia powinna pełnić funkcje prospołeczne, a w szczególności mieć potencjał łączenia rożnych grup.
• W adaptacji Piekarni i w prowadzonej w niej działalności należy stosować zasady gospodarki cyrkularnej.
Warsztaty składały się z następujących etapów:
• Zaproszenie do współpracy osób specjalizujących się w temacie, którego dotyczą warsztaty, reprezentujących różne dziedziny i instytucje (październik 2019).
• Nabór zespołów projektowych (w minimalnym składzie: architekt/architektka, ekonomista/ekonomistka lub osoba z równoważną wiedzą z dziedziny pokrewnej, specjalista/specjalistka z dziedziny ochrony dziedzictwa kulturowego), które miały proponować nowe rozwiązania dla problemu postawionego w ramach warsztatów (listopad 2019).
• Wybór zespołów na podstawie doświadczenia oraz wstępnej koncepcji dotyczącej tematu warsztatów (grudzień 2019).
• Praca warsztatowa zespołów, jury i zespołu doradców, spotkania, dyskusje, opracowanie materiałów przez zespoły projektowe (styczeń – maj 2020).
• Analiza i wnioski jury i zespołu doradców (czerwiec 2020).
• Konsultacje z partnerami konsorcjum OpenHeritage (lipiec – sierpień 2020).
• Autoryzacja i ostateczna wersja rekomendacji (wrzesień 2020).
Do współpracy zaproszono dwa zespoły projektowe, które występowały jako mamArchitekci i Zaczyn. Zadanie dla zespołów polegało na opracowaniu modelu biznesowego oraz powiązanej z nim koncepcji adaptacji Piekarni, przy czym jeden z zespołów (mamArchitekci) poproszono o rozwiązania o charakterze non-profit, a drugi (Zaczyn) not-only-for-profit.
Zespoły przedstawiły rozwiązania uzasadnione analizą dziedzictwa, uwarunkowań społecznych oraz finansową.
Autorzy publikacji:
Zespół PragaLAB:
Katarzyna Sadowy (OW SARP, SGH w Warszawie), Dominika P. Brodowicz (OW SARP, SGH w Warszawie), Maciej Czeredys (OW SARP).
Zespół projektowy mamArchitekci:
Ewa Kalnoj Ziajkowska (ochrona zabytków), Renata Pieńkowska (mamArchitekci), Agnieszka Pugacewicz (DELab, Uniwersytet Warszawski).
współpraca: Małgorzata Borys (mamArchitekci), Weronika Kowalik (studentka UW), Małgorzata Leszczyńska (ośrodek ewaluacji), Jacek Sztolcman (Inkubator Przedsiębiorczości UW), Aleksandra Ziemak (mamArchitekci), Aleksandra Zimnoch (Inkubator Przedsiębiorczości UW) .
Zespół projektowy Zaczyn:
Maciej Czyński (konserwatorzy.pl), Justyna Dziedziejko (topoScape), Magdalena Wnęk (topoScape), Rafał Kasprzak, Marcin Maraszek (Archigrest), Maciej Kaufman (Archigrest), Natalia Janek (Archigrest), Hubert Trammer (Politechnika Lubelska).
Konsultacje:
Małgorzata Dembowska (pracownia WXCA, OW SARP), Marlena Happach (dyrektor, Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego m.st. Warszawy), Michał Olszewski (wiceprezydent m.st. Warszawy), Michał Krasucki (dyrektor, Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków), Agnieszka Lizis (Biuro Rozwoju Gospodarczego m.st. Warszawy), Beata Wrońska-Freudenheim (zastępca dyrektora, Biuro Polityki Lokalowej m.st. Warszawy), Piotr Jędras (stowarzyszenie NÓW. Nowe Rzemiosło, KŁOSY), Adam Lisiecki (Muzeum Warszawskiej Pragi), Olga Milczyńska (stowarzyszenie NÓW. Nowe Rzemiosło, August Design Studio), Katarzyna Wrońska (Biuro Rozwoju Gospodarczego m.st. Warszawy), Justyna Biernacka (Materiality, OW SARP), Dora Merai (Central European University, OpenHeritage), Volodymyr Kulikov (Central European University, OpenHeritage), Karim van Knippenberg (Uniwersytet w Gandawie, OpenHeritage), Rolf Novy-Huy (Stiftung Trias, OpenHeritage), Joep de Roo (Eurodite, OpenHeritage).