Nagroda OW SARP dla najlepszych dyplomów obronionych na WAPW w 2014 roku
Tegoroczną nagrodę OW SARP dla najlepszych dyplomów obronionych na WAPW w 2014 roku wręczono 20 maja podczas otwarcia wystawy “Plany na przyszłość”. Nagrodę otrzymały ex aequo dwa projekty: Budynek wielorodzinny otwartego kodu autorstwa Jana Bagińskiego oraz Trakt Praski – projekt pieszo-rowerowego szlaku łączącego Pragę z centrum Warszawy, opracowany przez Małgorzatę Dembowską.
Założenia autorskie:
Trakt Praski . Połączenie lewobrzeżnej i prawobrzeżnej Warszawy jako czynnik wspomagający proces rewitalizacji Pragi Północ.
Ostatnie kilka lat dyskusji na temat znaczenia rzeki w mieście przyniosło duże zmiany w myśleniu o sposobie jej zagospodarowania. Rozpoczęte inwestycje w rejonie nabrzeża, takie jak Centrum Nauki Kopernik czy system miejskich plaż na praskim brzegu przyciągają nad rzekę tłumy mieszkańców, co pomaga zwrócić miasto w kierunku Wisły. Jednak pomimo stopniowego powrotu życia nad rzekę, jej dolina nadal stanowi barierę pomiędzy lewobrzeżną i prawobrzeżną Warszawą.
Silny podział miasta na dwie odseparowane od siebie części jest szczególnie niekorzystny dla rejonu Pragi Północ, który od lat pozostaje w cieniu coraz bardziej atrakcyjnego Powiśla. Długotrwała izolacja obszaru wzmacnia efekt degradacji całej dzielnicy; obszar Pragi, pomimo swojej historycznej wartości, jest dziś miejscem wyjątkowo zaniedbanym, nieprzyjaznym i odciętym od reszty miasta.
Niniejsza praca dyplomowa podejmuje problematykę połączenia dwóch części Warszawy w jeden miejski organizm, przy czym szczególnie wyróżnia projekt Traktu Praskiego – wyodrębnionego w strukturze miasta szlaku prowadzącego z rejonu Krakowskiego Przedmieścia w samo serce Starej Pragi. Uczytelnienie pieszo-rowerowej drogi, która połączyć miałaby ulicę Karową poprzez kładkę z ulicą Okrzei oraz dalej z ulicą Ząbkowską i Kawęczyńską mogłoby stanowić impuls dla rozwoju Pragi Północ, a tym samym wspomóc proces jej rewitalizacji.
KŁADKA PIESZO-ROWEROWA PRZEZ WISŁĘ
Wisła w rejonie Warszawy jest rzeką szeroką. Kładka pieszo-rowerowa o długości 400 metrów z funkcją jedynie komunikacyjną i widokową na takim dystansie może być więc niewystarczająco atrakcyjna dla potencjalnego użytkownika. Dlatego propozycją projektową jest w tym miejscu most pełniący funkcję budynku. Rozszerzenie funkcji kładki o ofertę usługową może uatrakcyjnić ciąg pieszy prowadzący na Pragę oraz jeszcze bardziej zbliżyć zarówno dwie sąsiadujące ze sobą dzielnice, jak i miasto do rzeki.
dyplom magisterski na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej
autor: Małgorzata Dembowska
promotor: prof.nzw. dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz
konsultacje: dr inż. arch. Krzysztof Domaradzki, mgr inż. Jan Jakiel, prof. nzw. dr hab. inż. arch. Danuta Kłosek – Kozłowska, dr inż. Piotr Pachowski
Budynek wielorodzinny otwartego kodu
IDEA
Architekturę opanowały globalne mody. Nieograniczony dostęp do źródeł informacji i inspiracji, bezwzględna ekonomia i współczesny rytm, skutkują w dziedzinie architektury podobnymi propozycjami i rozwiązaniami. Niemożliwe staje się ustalenie oryginału i naśladującej go kopii. Jak architekci powinni dostosować się do tych warunków? Czy jest możliwe uregulowanie zjawiska powielania i przetwarzania wzorców? Czy architekci mogą ograniczyć swój wpływ na projekt uznając za nadrzędne tworzenie informacyjnych ram projektowych dla indywidualnych konfiguracji na bazie decyzji użytkownika?
Odrzucenie dążenia do indywidualności i oryginalności pozwala budować na bazie istniejących rozwiązań, optymalnie wykorzystując dostępne zasoby. Przetwarzanie udostępnionych rozwiązań to szansa na ich doskonalenie i na przypisanie im nowych interpretacji. Pozostawienie rozwiązań projektowych jako zakodowanych informacji w obiegu ich udostępnienia i transformacji, może okazać się dla architektów koniecznością i jednocześnie szansą dającą nowe możliwości. Nowa informacyjna rzeczywistość stara się wykształcić strategie współdzielenia wiedzy i wzorców. Wymaga to dążenia do efektywnego i transparentnego zarządzania tymi zasobami w procesie projektowania architektonicznego.
Przy założeniu, że proces projektowy polega na dążeniu do optymalizacji rozwiązań, nie można uzyskać jednego spodziewanego rezultatu. Efektem projektu może być zbiór kilku możliwych do realizacji propozycji. Przyjęta metoda polega na zbudowaniu modelu obrazującego decyzje i preferencje uczestników procesu projektowego ze szczególnym uwzględnieniem przyszłych potencjalnych mieszkańców.
ZAŁOŻENIA
Czy architekt powinien ograniczyć swój wpływ na projekt i skupić swoje działania na moderowaniu zdemokratyzowanego procesu projektowania budynku? Tworzyć informacyjne ramy projektowe dla powstawania unikalnych konfiguracji na bazie decyzji użytkownika? Wydaje się to uzasadnione.
Architekt powinien zadbać by projekt, którego jest współuczestnikiem nie zdewaluował się zbyt szybko. Powinien przewidzieć możliwość wprowadzania zmian – dostosowania do mody, nowych potrzeb funkcjonalnych, zmiennych warunków ekonomicznych. Projektowanie na bazie dostępnych rozwiązań pozwoliłoby na oszczędność zasobów, czasu i przestrzeni. Kreowanie środowiska pracy, mieszkania i rekreacji jest procesem szerszym i wykraczającym poza projektowanie architektoniczne. Nie ogranicza się do zagadnienia projektowania miejsca. Umyka analitycznym, na stałe określonym formułom. Jest istotnym elementem życia indywidualnych ludzi w globalnym i skomplikowanym środowisku, jednym z najważniejszych elementów definiujących jednostkę i wybór jej stylu życia. Niesie wiele znaczeń, które dla użytkownika stanowią element wpływający na zdefiniowanie własnej tożsamości, a dla grupy odbiorców budują poczucie wspólnoty. W warunkach płynnej rzeczywistości stanowią chwilową namiastkę tradycyjnych, stałych wartości. Jednocześnie w nieunikniony sposób znaczenie wykreowanego miejsca zmienia się w czasie – stanowi element w cyklu konsumpcji. Wykorzystanie nowych narzędzi informacyjnych musi iść w parze z wrażliwością i wyobraźnią. Wiedza ekspercka umieszczona w środowisku wielopoziomowego obiegu informacji stanowi element kodu służącego projektowaniu – zaspokajaniu marzeń klienta‑współtwórcy. Choćby poprzez powielanie stylu życia, proste spełnianie oczekiwań w sposób najbardziej oczywisty i bezpośredni. Konsekwentne odrzucenie dążenia do formalnej oryginalności i niezważanie na autorski wymiar projektu pozwala odpowiedzieć na taka potrzebę.
LOKALIZACJA
Przedmiotem analizy projektowej jest nie tylko odniesienie się do jednej, konkretnej lokalizacji, ale rozważenie problematyki projektu w kontekście czynników osadzonych i zmieniających się w czasie. Wielowymiarową sceną miejskich aktywności, pozwalającą szukać odpowiedzi na zarysowane problemy, jest na pewno Śródmieście Warszawy. Po wstępnej analizie cech i potencjału terenów śródmiejskich spośród możliwych lokalizacji wybrano jedną, w ramach której sprawdzono możliwość realizacji założeń teoretycznych.
Kwartał ograniczony ulicami Hoża, Mokotowska, Wilcza, Krucza stanowi typowy przykład warszawskiej zabudowy śródmiejskiej. Większość zabudowy pochodzi z okresu przełomu XIX i XX wieku. Do dzisiaj zachowane kamienice stanowią większą część pierzei okalających kwartał. W wyniku działań wojennych ucierpiała duża część zabudowy wewnątrz kwartału, głownie oficyny. Wnętrze kwartału, będące przedmiotem opracowania, charakteryzuje się chaotyczną organizacja przestrzenną i złym stanem technicznym większości istniejących elementów zagospodarowania.
Zaprojektowane zagospodarowanie działki ma stanowić współczesną interpretację intensywnie użytkowanej przestrzeni miejskiej z wyrazistą strukturą: przestrzeni publicznej otwartej i dostępnej dla mieszkańców miasta, oraz wnętrz dopełniających funkcję mieszkalną zespołu. W projekcie uwzględniono i podkreślono naturalny układ przejść pieszych na kierunku północ-południe i wschód-zachód.
ROZWIĄZANIA
Zespół składa się z budynków o 3-10 kondygnacjach nadziemnych. Naczelną zasadą organizującą kompozycję architektoniczną zespołu było nawiązanie do kulturowego archetypu intensywnie zagospodarowanej przestrzeni śródmiejskiej. Jako charakterystyczne elementy składowe takiej zabudowy określono system dziedzińców-podwórek w relacji do zabudowy mieszkaniowej ze zlokalizowaną w parterach, atrakcyjną dla mieszkańców ofertą usługową – społeczną, kulturalną i handlową. W projekcie założono maksymalne zintensyfikowanie przenikania się tych dwóch stref – strefy aktywności (dziedzińce i parter) i mieszkalnej (kondygnacje mieszkalne). Konsekwencją tego założenia było zastosowanie szachownicowego układu modułów zabudowy, który po analizie możliwości nasłonecznienia lokali mieszkalnych został tarasowo rozrzeźbiony i otwiera się w kierunku południowym.
Jednocześnie w projekcie zapewniono możliwość realizacji indywidualnych potrzeb i upodobań mieszkańców oraz wytworzenie atmosfery domowości. Poszczególne mieszkania będą wydzielane i wykańczane, również w zakresie instalacji budowlanych – według bieżących, indywidualnych potrzeb mieszkańców. Na kondygnacjach mieszkalnych przewidziano elastyczną przestrzeń do podziału na lokale mieszkalne ‑ od 2 do 8 mieszkań na każdej kondygnacji. Równolegle do rozwiązań technicznych umożliwiających elastyczne kształtowanie strefy mieszkalnej zgodnie z preferencjami mieszkańców, zaproponowano gamę zróżnicowanych form przestrzennych styku mieszkania i zewnętrza. Wyjściowe elementy architektoniczne zostały zaprojektowane jako przetworzenie funkcjonujących w obiegu informacyjnym wzorów typowych dla architektury mieszkaniowej w Warszawie. Zastosowano elastyczny w przyszłej eksploatacji i łatwo poddający się modyfikacjom, zróżnicowany system stolarki okiennej, balkonów, loggii, wykuszy oraz różnych możliwości ich indywidualnego wykończenia. Wybór materiałów, kolorów i faktur uzupełniony jest możliwością zastosowania stelaży pod roślinność z systemem wspierania wegetacji. Zastosowanie tych zróżnicowanych form w konfiguracji uzależnionej od wyboru użytkowników, stworzy rzeźbiarską, asymetryczną, bezpretensjonalną kompozycję inspirowaną elementami i detalami charakterystycznymi dla zabudowy śródmiejskiej, zmieniającą się wraz ze zmianą potrzeb estetycznych i funkcjonalnych użytkowników.
dyplom magisterski na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej
projekt: arch. Jan Bagiński
promotor: arch. Grzegorz Stiasny
