Andrzej i Danuta Wejchert
W dniu 7. maja 2014 roku zmarła w Irlandii wywodząca się z naszego warszawskiego, środowiska Danuta Kornaus-Wejchert, która po śmierci męża Andrzeja w 2009 r. prowadziła firmę architektoniczną „Andrzej & Danuta Wejchert and Partners Architects”.
Danuta Kornaus urodziła się 23. marca 1938 roku we Lwowie. Studiowała na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, który ukończyła w 1962 r. robiąc dyplom u prof. Bohdana Pniewskiego. Praktykę zawodową rozpoczęła w Biurze Projektów Służby Zdrowia w Warszawie, jednak niedługo później wyjechała do Francji, gdzie kontynuowała studia na Wydziale Architektury École Nationale Supérieure des Beaux Arts oraz praktykę zawodową w firmie Agence Auffret.
Andrzej Wejchert urodził się w 1937 r. Studia architektoniczne ukończył z wyróżnieniem na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Rozpoczął praktykę zawodową w Biurze Projektów Miejskich w Warszawie. Brał udział w wielu konkursach projektowych. W 1964 r. był zwycięzcą międzynarodowego konkursu na przygotowanie projektu nowego kampusu dla gmachu sztuki, administracji oraz Auli Maxima dla University College (UCD) w Dublinie, Irlandii.
Po roku 1964 oboje przenoszą się do Irlandii, gdzie wspólnie podejmują się realizacji zwycięskiego projektu. Początkowo – poznając lokalne warunki – Andrzej Wejchert rozpoczyna pracę w firmie “Robinson, Keefe & Devane, Associates” w Dublinie a od roku 1974 w założonej tam wspólnie z żoną własnej firmie „Andrzej & Danuta Wejchert, architects”. Z czasem dołączają do niej lokalni architekci Tworząc w rezultacie firmę pod nazwą „Andrzej & Danuta Wejchert and Partners Architects”. Możliwości samodzielnej już pracy wynikają nie tylko z racji wygranego międzynarodowego konkursu, ale i z dalszych sukcesów takich jak Złoty Medal – nagroda Królewskiego Instytutu Architektów Irlandii RIAI za powstały na terenie uniwersytetu budynek administracyjny (1972) oraz ośrodek sportowy (1981). Świetna w swym rysunku – ulubiona przez jej twórców – żelbetowa wieża wodna na tymże terenie przynosi kolejną nagrodę, tym razem wyspecjalizowanego Towarzystwa Irish Concrete Society (1979). Kolejną nagrodę RIAI, a także szereg innych – w tym „Europa Nostra” – przynosi również realizacja oryginalnego wejścia do jaskini Ailwee Cave w Zachodniej Irlandii (1979), która w nadzwyczaj kulturalny sposób wprowadza w naturalne środowisko nieodzowne elementy techniki. Kolejne wygrane konkursy przynoszą też dalsze ciekawe rozwiązania techniczne jak np. szkoły w Ballincolligy (1976) i w Ballynanty (1978), których całkowita konstrukcja wykonana została z tworzyw sztucznych. Są tam też i nowe propozycje przestrzennego ukształtowania szkoły, które rozwinięte zostają w dalszych projektach szkół w Dalkey (1984) Brookfield (1985), Finglas (1986) i Blessington (1987). Bardzo ciekawe są powstałe w tej pracowni kościoły jak św. Trójcy w Ponaghmede, Dublin (1978), w Blemington (ok. 1980) czy w Korck (1992).
Mimo oczywistej i naturalnej wymiany myśli w zespole Andrzej i Danuta Wejchert można mówić o autorskim prowadzeniu projektu (principal architect) przez Danutę Wejchert, podobnie jak w przypadku większości obiektów związanych ze służbą zdrowia. Przydało tu się jej doświadczenie zapoczątkowane już w warszawskim Biurze Projektów Służby Zdrowia. Najlepszym przykładem tego jest szpital psychiatryczny w Naas (1989-1990) o doskonałym układzie funkcjonalnym ale równocześnie trójkątami dachowych szczytów nawiązujący do lokalnej architektury. Idealnie związany jest też z naturalnym środowiskiem krajobrazowym, którą to cechę projektów tej pracowni podnoszono wielokrotnie począwszy od nagrodzonego przez „Europa Nostra” wejścia do jaskini Ailwee. W tym momencie też należy podkreślić jej osobisty wkład w projektowanie obiektów sakralnych a zwłaszcza koncepcji wspomnianego kościoła św. Trójcy, w którym kompozycyjnie bardzo czytelna forma „trójkąta” wiąże się z nazwą kościoła, a zastosowane w nim lane szkło wypełniające jego ściany w bardzo ciekawy plastycznie sposób deformuje oglądane przez nie wnętrze kościoła. Danuta Wejchert była jednak również wiodącym architektem jeszcze jednego projektu – dziś swoistej ikony Dublina – adaptacji historycznego zespołu Smithfield Village (1983-1987). Chodziło tu o przebudowę dawnej destylatorni whiskey na mieszkania oraz na ośrodek kulturalno-rozrywkowy współczesnego miasta. Duże wrażenie robi umiejętne połączenie starych zabytkowych elementów – komina, służącego dziś jako platforma widokowa, miedzianego wypolerowanego kotła kiedyś wypełnionego whiskey czy też Jakości ich architektury doświadczyć można też w Warszawie w postaci budynków ITI (1988-1994) jak i rozbudowy pałacu Sobańskich (1998-1999) ten ostatni oceniony jako najlepszy budynek w konkursie „Życie w architekturze” oraz nagrodzony przez Ministra Kultury za najlepszą modernizacje obiektu zabytkowego. Około 50 liczących się nagród za różne projekty zespołu Andrzeja i Danuty Wejchert mówi o poziomie ich twórczości, reprezentującej w świecie polską szkołę architektury i polskie o niej myślenie.
Opracowanie: Tadeusz Barucki
Zapraszamy do zapoznania się z prezentacją przygotowaną przez Tadeusza Baruckiego: ANDRZEJ I DANUTA WEJCHERT
Dzięki uprzejmości Tadeusza Baruckiego.